Karta charakterystyki to bez wątpienia ważny dokument, który jest prawnie wymagany dla określonej części chemikaliów. Jednak trzeba zauważyć, że nie dla wszystkich. Często bowiem wynikają sytuacje, w których dokument ten sporządzany jest zupełnie bez konieczności wynikającej z przepisów. W takim razie, co to jest karta charakterystyki i jakie substancje i preparaty niebezpieczne powinny ją posiadać, a jakie nie?
Spis treści:
Karta charakterystyki – co to jest i jak wygląda?
Aby być świadomym tego, jakie substancje powinny mieć karty charakterystyki, trzeba najpierw wiedzieć, czym ona dokładnie jest i co powinna zawierać. Pokrótce jest to ujednolicony przez międzynarodowe regulacje dokument obowiązujący w UE. Za sprawą Rozporządzenia REACH art. 31, SDS (Safety Data Sheet) karta charakterystyki jest sporządzana w przypadku substancji/mieszanin, które stwarzają zagrożenie. Jest to źródło informacji na temat danej substancji dla ludzi mających z nią styczność np. podczas transportu. Dzięki niej osoba przewożąca wie, jakie środki ostrożności zachować, chociażby w razie wypadku. Karty charakterystyk substancji niebezpiecznych zawierają wszystkie najważniejsze informacje dotyczące danego produktu, m.in. identyfikację, zagrożenia, jak się z nim obchodzić, co robić w razie pożaru etc. To obszerny dokument składający się z szesnastu sekcji, z czego żadna nie może pozostać niewypełniona. Dokładna struktura i format karty charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych są ściśle określone w załączniku II do Rozporządzenia REACH.
Dla jakich substancji niezbędna jest karta charakterystyk?
Jak wcześniej wspomniano, według Rozporządzenia REACH karty charakterystyk powinny być dołączone do środków chemicznych, które stwarzają zagrożenie, tj. są klasyfikowane jako niebezpieczne. Są także wymagane w przypadku, gdy substancja jest trwała, wykazująca zdolność do biokumulacji i toksyczna (PBT) lub bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do biokumulacji (vPvB). Oprócz tego kartę powinny posiadać też mieszaniny wzbudzające szczególne obawy, takie jak ołów. Znajdują się one na liście SVHC. Karty charakterystyki dotyczą też środków czystości.
Jakie są wyjątki?
Według Rozporządzenia każda substancja stwarzająca zagrożenie powinna posiadać karty charakterystyki środków chemicznych, prawda? Wygląda jednak na to, że nie do końca. Ta kwestia jest bowiem nieco bardziej skomplikowana i czasem trudna do określenia. W punkcie 6 art. 2 rozporządzenia REACH zostały wymienione konkretne grupy produktów, dla których nie obowiązuje między innymi art. 31. Wśród nich znajdują się np. produkty lecznicze czy też kosmetyczne. Także przy żywności czy paszy nie są wymagane karty charakterystyk. Z początku wydaje się, że kwestia wymogu posiadania tego dokumentu jest banalnie prosta. Przecież wszystko jest ściśle określone w jednym rozporządzeniu. Niestety, w praktyce jest to trudniejsze do ustalenia, niż mogłoby się wydawać. Aby zrobić to poprawnie, trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników, m.in. przeznaczenie danego produktu, jego skład ilościowy i jakościowy etc.
Jakie dokumenty są potrzebne, jeśli nie karta charakterystyk?
Kiedy karta charakterystyki nie jest wymagana przy danej substancji, nie oznacza to, że nie należy dostarczyć do niej żadnych dokumentów. Zgodnie z Rozporządzeniem REACH, w takiej sytuacji niezbędne są: numery rejestracji substancji (jeżeli są one dostępne), informacje o tym, czy substancja wymaga zezwolenia i szczegóły związane z każdym udzieleniem lub odmową udzielenia zezwolenia w tym łańcuchu dostaw, informacje dotyczące każdego przypadku zastosowania ograniczenia oraz wszelkie inne dostępne dane dotyczące substancji, niezbędne do określenia i zastosowania odpowiednich środków kontroli ryzyka.
Jak widać, należy porządnie zastanowić się nad tym, czy dana substancja wymaga posiadania karty charakterystyki, czy nie. Samodzielne podjęcie decyzji może być stosunkowo trudne, dlatego warto zasięgnąć opinii eksperta doskonale znającego się na regulacjach prawnych w tym obrębie. Specjaliści określą, czy karty charakterystyk substancji i preparatów niebezpiecznych są wymagane w danym przypadku, a w razie potrzeby poprawnie je sporządzą.
