Obowiązek notyfikacji substancji niebezpiecznych — co warto wiedzieć?

Głównym celem uchwalenia rozporządzenia 1272/2008/WE było zwiększenie poziomu ochrony środowiska oraz ludzkiego zdrowia. Dla wielu przedsiębiorców nowa ustawa okazała się jednak skomplikowana ze względu na obowiązek notyfikacji substancji niebezpiecznych. Na czym ona polega, w jaki sposób funkcjonuje w praktyce oraz jaki jest jej cel? Ponadto, skąd przedsiębiorca ma wiedzieć, czy oferowana substancja na pewno nadaje się do klasyfikacji towarów niebezpiecznych CLP? W poniższym wpisie przedstawimy, co należy wiedzieć o notyfikacji potencjalnie szkodliwych substancji.

Kiedy substancja może zostać zaklasyfikowana jako towar niebezpieczny?

Na samym wstępie warto podkreślić fakt, że nie wszystkie środki chemiczne są szkodliwe dla ludzkiego zdrowia bądź nie mają negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Klasyfikacja towarów niebezpiecznych odbywa się więc na podstawie ich właściwości fizykochemicznych. Producent danej substancji jest zobowiązany do przeprowadzenia stosownych, skrupulatnych badań, które wyeliminują lub potwierdzą jej szkodliwość. Substancja musi zostać poddana różnym czynnikom oraz warunkom. Jeżeli podczas któregoś badania okaże się, że produkt wykazuje właściwości łatwopalne, wybuchowe lub utleniające, klasyfikuje się on do notyfikacji określonej przez wcześniej wspomniane rozporządzenie.

Inaczej wygląda klasyfikacja towarów niebezpiecznych pod kątem toksyczności. Polskie prawo dopuszcza testy na zwierzętach, lecz wyklucza negowanie pozytywnych wyników tych doświadczeń. W przypadku innych kategorii CLP — czyli właściwości chorobotwórczych lub szkodliwych dla środowiska wykazywanych przez substancję — zgłoszenie producenta musi zostać poparte opinią eksperta.

Kogo dotyczy obowiązek oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych?

Obowiązek oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych jest nałożony nie tylko na producentów, ale także importerów wprowadzających do obrotu substancję objętą zakresem stosowania art. 39 rozporządzenia 1272/2008. Istnieją jednak pewne wyjątki. Dotyczą one producentów bądź importerów, którzy przed wdrożeniem danej substancji przedłożyli odpowiednie informacje wymagane na podstawie art. 40 rozporządzenia 1272/2008. Zakłada on, że produkt niezbędny na potrzeby obrony państwa nie musi być poddany klasyfikacji CLP.

W jaki sposób zgłosić substancję jako niebezpieczną?

Zgłoszenia substancji dokonuje się poprzez portal REACH-IT w formacie określonym na mocy art. 111 rozporządzenia REACH. Należy pamiętać, że we wcześniej opisanym zgłoszeniu powinny znaleźć się dane identyfikujące zgłaszającego, tożsamość substancji oraz jej klasyfikację. W trakcie całego procesu konieczne jest również załączenia uzasadnienia, informacji dotyczących współczynnika M czy też stosownych elementów etykiet. Jako potwierdzenie dokonania notyfikacji uzyskuje się dokument „submission report”. Stanowi on potwierdzenie sukcesywnie zrealizowanej notyfikacji. Formularz ten służy jako dowód w przypadku potencjalnej kontroli.

Każda notyfikacja uzyskuje swój numer rozpoczynający się od cyfr 02. Oznaczenie to jest niekiedy mylone z numerem rejestracji, a co za tym idzie, niepoprawnie zamieszcza się je w dokumentacji powiązanej substancji. Przykładem obrazującym nieodpowiednią interpretację numeru notyfikacji, jest jej zapis w karcie charakterystyki. Podążając dalej za hipotetycznym przykładem, należy pamiętać, iż oba numery nie są tożsame, a tym samym notyfikacja substancji nie zwalnia z obowiązku jej rejestracji.